In 2008 heeft de gemeente Wellen zich geëngageerd voor het opmaken van een gemeentelijk RUP voor zonevreemde woningen. Door wijzigingen in de wetgeving m.b.t. inventarispanden, aanpassingen van oppervlaktecriteria, vraag naar andere en modernere functies (bv. co-housing), het beperkt historische onderzoek, beperkt aantal gebouwen… voldoet het RUP na 12 jaar niet meer aan de huidige noden. Dit brengt het bestaan en de toekomst van waardevolle panden en hun directe omgeving in Wellen in gevaar. De gemeente wilt daarom het RUP herwerken zodat dit kan voldoen aan de hedendaagse en toekomstige noden. Hoewel de actualisatie van het RUP reeds op de planning stond, is het geen evidentie om verder te kijken dan louter de ruimtelijke context, functie en volume van het gebouw. Deze revisie is echter de uitgelezen kans om het erfgoed meer en beter in de kijker te zetten. Dit betekent zowel de items die reeds opgenomen zijn diepgaander onderzoeken en beschrijven als het toevoegen van andere historische gebouwen met hun omgeving.

De projectsubsidies van provincie Limburg maken het mogelijk het geheel uit te diepen en zo ook de historische achtergrond, erfgoedkenmerken en draagkracht van het historisch gebouw en zijn omgeving te beschrijven en implementeren in het RUP. Terwijl op sommige locaties de nood hoog is (vraag naar andere functie en wissel van eigenaars/functie) kan de gemeente bij de grote meerderheid van de panden proactief haar onroerend erfgoed definiëren, bewaren en waar mogelijk ontsluiten. De IOED ondersteunt en leidt de gemeente doorheen dit proces.