Het Landbouw-natuurproject ‘Natuurinclusieve landbouwers in de bres voor beschermde beekvalleisoorten’ sluit aan op de Water-Land-Schap- en Blue Deal-projecten die momenteel lopen in de valleien van de Munsterbeek, de Mombeek en de Herk.

Landbouwers zijn onmisbare partners bij het herstel van de natuurlijke dynamiek in de beekvalleien. Samen met hen willen we onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om aan rendabele, duurzame landbouw te doen, zoals natuurinclusieve landbouw, paludicultuur (een vorm van natte landbouw) of agrarisch natuurbeheer.

Doelstellingen

• Een overzicht van mogelijke alternatieve landbouwactiviteiten krijgen, die passen binnen de doelstellingen voor het gebied en door landbouwers als realistisch worden gezien.
• Landbouwers inlichten over alternatieve landbouwactiviteiten. 
• Landbouwers begeleiden bij de integratie van natuurinclusieve landbouwvormen. Daarbij kijken we ook naar de uitdagingen waar ze nu al mee geconfronteerd worden en hun toekomstvisie voor het bedrijf.
• De vergaarde kennis en ervaring verder delen met andere geïnteresseerde landbouwers en binnen andere projecten.
• De onderlinge samenwerking tussen lokale landbouwers en met natuurverenigingen versterken. Landbouwers die dat willen, kunnen volwaardige leden van de gebiedscoalitie worden.
• Het leefgebied van kwetsbare soorten als de grauwe klauwier, de kamsalamander en de beekprik verbeteren.

Quick scan interviews met landbouwers geven een eerste beeld van het type bedrijf, de toekomstplannen, knelpunten en uitdagingen en de eventuele interesse in vormen van natuurinclusieve landbouw. Vervolgens zullen we bij een aantal van deze bedrijven meer diepgaande interviews uitvoeren, die uiteindelijk resulteren in een of twee uitgewerkte case studies waarbij we natuurinclusieve maatregelen integreren in een landbouwbedrijf, gekaderd in de visie voor een duurzaam landbouwsysteem in de betreffende valleigebieden.

Binnen dit project hebben we specifieke aandacht voor ecologisch waardevolle (natte) graslanden. Dit natuurtype fungeert als natuurlijke spons voor waterinfiltratie en als biotoop voor kwetsbare soorten als de grauwe klauwier en kamsalamander. Graslanden zijn onmisbaar in een duurzaam, klimaatrobuust valleisysteem. Daarom gaan we samen met landbouwers op zoek naar manieren om natuurhooi van deze graslanden op een rendabele manier te integreren in hun bedrijven. Dit sluit aan op experimenten binnen het project Water-Land-Schap Munsterbeek  en Water-Land-Schap Herk en Mombeek.

In het kader van het versterken van de samenwerking tussen landbouwers en natuurverenigingen, onderzoeken we de mogelijkheden rond het gebruik van natuurhooi uit natuurgebieden door landbouwers of (na)begrazing door vee van lokale landbouwers op waardevolle percelen.

Na afloop maken we een samenvattend rapport met alle bevindingen, dat we beschikbaar maken voor geïnteresseerden die hier verder op willen bouwen. 

Partners

• Agentschap Natuur en Bos
• Vlaamse Landmaatschappij
• Departement Landbouw & Visserij
• Provincie Limburg, dienst waterlopen en Provinciaal Natuurcentrum
• Bekkensecretariaat Demer
• lokale natuurverenigingen (Natuurpunt, Limburgs Landschap en Orchis vzw)
• Wateringen actief in de gebieden (Het Vereveld, Watering De Herk)
• De gemeenten Bilzen, Zutendaal, Herk-de-Stad, Alken, Wellen, Borgloon, Heers, Tongeren, Sint-Truiden, Hasselt, Kortessem, Diepenbeek, Nieuwerkerken