De Haspengouwse grond onder onze voeten zit letterlijk vol met archeologie: sporen van menselijke activiteit uit een ver en minder ver verleden. Op basis van technieken zoals geologie, geografie en onderzoek van historische bronnen, schatten archeologen in hoe groot de kans is op archeologische sporen op een bepaalde locatie.

Doorgaans krijgen we pas zekerheid wanneer men terreinen verplicht onderzoekt bij geplande bouwactiviteiten. We kunnen immers niet in de grond kijken. Of toch?

Soms zijn er sterke vermoedens voor de aanwezigheid van een archeologische site op een specifieke locatie, bijvoorbeeld door geschreven of iconografische bronnen, eerdere toevallige vondsten of aanwijzingen door luchtfoto’s of zichtbare sporen op het terrein.

Een van onze taken als Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst is het ondergrondse erfgoed in de regio inventariseren en de kennis over de archeologie in Haspengouw vergroten. Door die kennis te ontsluiten, creëren we meer bewustwording over en draagvlak voor onroerend erfgoed. Kennis vormt ook de basis om een (aan)gepast beheer voor een site uit te werken en kan een opstap zijn voor verder wetenschappelijk onderzoek.

Om enkele potentieel interessante locaties nader te onderzoeken zonder ingrepen in de bodem, sloegen IOED Haspengouw West en IOED Oost-Haspengouw & Voeren de handen in elkaar voor het project ‘Geofysisch onderzoek in Zuid-Limburg’.

Geofysisch onderzoek is een verzamelnaam voor een aantal niet-invasieve technieken die archeologen gebruiken om een beeld te krijgen van de ondergrond. De technieken zijn de afgelopen jaren gevoelig verbeterd en worden steeds vaker ingezet. Eerder pasten IOED Oost en West al geofysisch onderzoek toe op een aantal akkers.

In 2019, 2020 en 2021 lieten we verschillende terreinen in kaart brengen door de firma’s TARGET Archaeological Geophysics en 3Dsoil. We kozen locaties verspreid over Haspengouw, waar sterke aanwijzingen waren voor de aanwezigheid van een archeologische site. Het gaat over sites van uiteenlopende aard: mogelijke grafcirkels en begravingen, gebouwd erfgoed, vliegtuigcrashsites, … Na afloop stelden we de onderzoeksresultaten ter beschikking aan de Centraal Archeologisch Inventaris.

Met dit project willen we het potentieel van geofysisch onderzoek verder verkennen en nagaan in welke mate en in welke situaties de technieken kunnen bijdragen aan het evalueren van locaties met archeologisch potentieel.

Al onze resultaten kan je vinden in de publicatie

We danken de eigenaars van de onderzochte percelen van harte voor hun medewerking. 

Partners

• IOED Haspengouw West
• IOED Oost Haspengouw & Voeren
• Gemeentebesturen
• Eigenaars
• Provincie Limburg

Meer info over de subsidieregeling rond erfgoed vind je hier.